Header Ads

Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά

Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Γιὰ νὰ τελεσθεῖ τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ποὺ εἶναι ὁ σκοπὸς τῆς Θείας Λειτουργίας, εἶναι ἀπαραίτητο ὁ ἱερεὺς νὰ ἔχει τὸ πρόσφορο, γιὰ νὰ κάνει τὴν προσκομιδή.

Ἀπό τὸ πρόσφορο ὁ ἱερεὺς θὰ βγάλει, ἀπό τὸ μεσαῖο τετράγωνο, τὸ μέρος ἐκεῖνο ποὺ θὰ γίνει τὸ Τίμιο Σῶμα τοῦ Κυρίου, τὸν «Ἀμνό», ἀλλὰ καὶ τὶς μερίδες τῆς Θεοτόκου, τῶν Ἁγίων καὶ τῶν δικῶν μας ὀνομάτων (ζώντων καὶ κεκοιμημένων) ποὺ θὰ μνημονευθοῦν.

Μὲ τὴ δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θὰ μεταβληθεῖ αὐτὸς ὁ ἄρτος εἰς τὸ Τίμιον Σῶμα τοῦ Κυρίου, ποὺ θὰ ἀξιώσει τὸν κάθε πιστὸ νὰ μεταλάβει.

Γιὰ νὰ γίνει ὅμως τὸ πρόσφορό μας εὐπρόσδεκτο καὶ ἀπό τὸν Κύριο, πρέπει νὰ ἔχουμε καθαρότητα ψυχῆς καὶ σώματος μὲ νηστεία καὶ μὲ ἐγκράτεια.

Πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα πρέπει νά ποῦμε, ὅτι θεωροῦμε ἰδιαίτερα σημαντική τήν προετοιμασία τοῦ χώρου, στόν ὁποῖον θά παρασκευάσουμε τό πρόσφορο.
Φροντίζουμε νά εἶναι καθαρός, τακτοποιημένος καί θυμιατισμένος.
᾿Επίσης, τά σκεύη πού θά χρησιμοποιήσουμε γιά τόν σκοπό αὐτό, πρέπει νά εἶναι καθαρά καί (ἄν εἵναι δυνατόν), νά ἐξυπηρετοῦν μόνο τό ζύμωμα τοῦ προσφόρου καί καμιά ἄλλη οἰκιακή ἐργασία.
Τό ἀλεύρι νά εἶναι ἀρίστης ποιότητος, σιμιγδαλένιο, εἰδικά ξεχωρισμένο γιά τήν παρασκευή προσφόρου.

Πέραν τούτου, αὐτός πού ζυμώνει, ὀφείλει νά φροντίση καί γιά τή δική του σωματική καί ψυχική προετοιμασία.
Δηλαδή νά ἀσκῆ, ἰδιαίτερα τήν ὥρα τοῦ ζυμώματος, τήν προσευχή, (χαιρετισμούς στήν Παναγία ἤ παρακλήσεις, ἤ τήν ῾῾εὐχή᾿᾿ καθώς καί ἡ γυναίκα νά μήν βρίσκεται σέ περίοδο).
῞Ολα αὐτά εἶναι πολύ σημαντικό νά συνοδεύουν τήν παρασκευή τοῦ προσφόρου, πού πρόκειται νά χρησιμοποιηθῆ γιά τόν πιό ἱερό σκοπό.

Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά

Ὑλικά

•    500 γραμ. ἀλεύρι σκληρό (κίτρινο)
•    200 - 250 γραμ. ἀλεύρι μαλακό (ἄσπρο)
•    300 γραμ. προζύμι
•    1 κουτ. γλυκού κοφτό αλάτι
•    1½ ποτήρι νερού χλιαρό νερό (περίπου)

    Απαραίτητα σκεύη

•    ξυλόγλυπτη σφραγίδα 14 ἐκατοστών
•    ταψάκι (διαμέτρου 18 - 20 ἐκ. καὶ ὕψους 5 - 6 ἐκ.)
•    ἕνα κόσκινο καὶ λεκάνη γιὰ τὸ ἀλεύρι.
•    σκαφάκι ἢ λεκάνη γιὰ τὴ ζύμη.

Ἐκτέλεση

᾿Από βραδύς κοσκινίζουμε τό ἀλεύρι.
Χρησιμοποιούμε ἀλεύρι σκληρό (κίτρινο), ἤ μείγμα με ¾ κίτρινο καί ¼ ἄσπρο.
Ἐν συνεχεία, ἀναπιάνουμε τό προζύμι.
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
῎Εχουμε κρατημένο ἀπό προηγούμενο ζύμωμα λίγο προζύμι, τό ὁποῖο διατηροῦμε στό ψυγεῖο.
Ζεσταίνουμε λίγο νερό, τόσο ὅσο χρειάζεται γιά νά γίνη χλιαρό.
Τό δοκιμάζουμε μέ τό χέρι μας, δέν πρέπει νά εἶναι καφτό, γιατί θά καεῖ τό προζύμι καί δέν θά γίνει.
Μέσα σ᾿ αὐτό τό χλιαρό νερό, λιώνουμε τελείως τό προζύμι, νά γίνη χυλός και προσθέτουμε ἀλεύρι, ἀπ᾿ αὐτό πού ἔχουμε κοσκινίσει γιά τό ζύμωμα, ὥστε νά γίνη μία ζύμη πολύ - πολύ μαλακή.
Σταυρώνουμε μέ τό χέρι μας τό προζύμι, τό σκεπάζουμε μέ καθαρή πετσέτα καί μέ κουβέρτα, γιά νά μήν κρυώση, καί τό ἀφήνουμε σέ χῶρο ζεστό, γιά νά ῾γίνη᾿.
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Τό ζύμωμα: Τήν ἄλλη μέρα, πρίν ζυμώσουμε,  ἀνάβουμε καντήλι ἢ κερὶ καὶ θυμιατίζουμε πρῶτα τό χῶρο, μέ πολλή εὐλάβεια καί προσοχή.
᾿Ενῶ δέ τά χέρια θά δουλεύουν, τό στόμα καί ὁ νοῦς, ὅσο γίνεται, θά ἀσχολοῦνται μέ τήν προσευχή.

Κατόπιν, μέσα σέ μιά λεκάνη ρίχνουμε τό ἀλεύρι, ἀφοῦ κρατήσουμε προηγουμένως λίγο, (50 γρ.) γιά τήν περίπτωση πού μᾶς χρειασθῆ, κατά τήν διάρκεια τοῦ ζυμώματος.
Στό κέντρο τοῦ ἀλευριοῦ, κάνουμε μιά μικρή λακκουβίτσα καί ρίχνουμε μέσα τό προζύμι, τό ἁλάτι καί λίγο - λίγο τό νερό, πολύ χλιαρό.
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Στή συνέχεια, ἀρχίζουμε νά ζυμώνουμε πολύ καλά μέ τίς γροθιές μας, μὲ δύναμη καὶ γρήγορο ρυθμὸ, γιά περίπου 20'.

Τό πλάσιμο: Πλάθουμε τὴν ζύμη πολὺ καλὰ, σὲ καθαρὴ καὶ λεία ἐπιφάνεια, μὲ τὰ δάκτυλα τῶν χεριῶν μας καί μέ τίς παλάμες καὶ μὲ δύναμη.
Ἔτσι τὴν ἀναμοχλεύουμε διαρκῶς καὶ κυλώντας την καὶ τρίβοντας την, φθάνει νὰ γίνει λεία, σὰν τὸ μάρμαρο.
῾Η ζύμη πρέπει νά εἶναι σκληρή· νά μπαίνη μέσα τό δάχτυλο καί νά μήν κολάη.
῎Αν γίνη μαλακή, προσθέτουμε λίγο ἀλεύρι, ἀπό αὐτό πού κρατήσαμε.
῎Αν γίνη ὑπερβολικά σκληρή, βρέχουμε τά χέρια μας σέ χλιαρό νερό καί ξαναζυμώνουμε, ὥσπου νά πετύχουμε τό ποθούμενο ἀποτέλεσμα, δηλαδή νά γίνει λεία σὰν τὸ μάρμαρο.
Ὅλα αὐτὰ πρέπει νὰ γίνουν σὲ 10'.
῞Οταν τελειώση τό πλάσιμο, χαράζουμε τό ζυμάρι μέ ἕνα μαχαίρι, σταυροειδῶς.
῾Από τό κέντρο τοῦ σταυροῦ πού σχηματίστηκε, κρατᾶμε ἕνα μικρό κομματάκι, πού θά τό χρησιμοποιήσουμε ὡς προζύμι, στό ἑπόμενο ζύμωμα.
Μετά ξαναδουλεύουμε τή ζύμη πάρα πολύ καλά, στρογγυλεύοντάς την σάν μπάλα.
Tήν τοποθετοῦμε στό ἀριστερό μας χέρι καί μέ τό δεξί τήν ῾῾χαϊδεύουμε᾿᾿, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, ὁλοένα γιά νά γίνη ἡ ἐπιφάνειά της πάρα πολύ στιλπνή.
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Κατόπιν, παίρνουμε ἕνα ταψάκι διαμέτρου 18 - 20 ἑκ. καί, ἤ στάζουμε μέσα μία σταγόνα λάδι, τήν ὁποία ἁπλώνουμε καλά μέ χαρτοπετσέτα στόν πάτο καί στήν γύρω ὄρθια ἐπιφάνεια, ἤ ζεσταίνουμε τό ταψάκι καί τό ἀλείφουμε μέ καθαρό κερί.
Τά κάνουμε αὐτά, γιά νά μήν κολλάη μετά ἡ λειτουργιά.
Τό κερί μπορεῖ νά παραμείνει καί γιά τό ἑπόμενο πρόσφορο (κρατάει περίπου τρεῖς φορές, ἄν τό ταψί εἶναι καλά κερωμένο καί δέν πλυθεῖ, θά διατηρήση τήν ἀντικολλητική του δυνατότητα).
Δέν χρησιμοποιοῦμε ποτέ περισσότερο ἀπό μιά σταγόνα ἐλαιόλαδο, στή βάση καί στά πλάγια τοῦ ταψιοῦ, γιατί καίγεται καί μυρίζει τό πρόσφορο.

Τό σφράγισμα: Στή συνέχεια, τοποθετοῦμε στό κέντρο τοῦ ταψιοῦ τήν λειτουργιά, μέ τήν στιλπνή ἐπιφάνεια πρός τά πάνω καί τήν πατᾶμε νά πάει παντού.
Παίρνουμε τή σφραγίδα, σταυρώνουμε μέ αὐτή τή λειτουργιά, καί μετά τήν πατᾶμε μέ δύναμη, νά μπεῖ βαθιά μέσα στό ζυμάρι.
Τήν τραβοῦμε πρός τά πάνω μέ προσοχή καί ἄν τυχόν μείνουν ζυμαράκια (πάνω στό σφραγίδι), τά καθαρίζουμε μέ ἐπιμέλεια.
῎Αν μείνουν πάνω, ἡ ἑπόμενη λειτουργιά πού θά ζυμωθῆ, δέν θά σφραγισθῆ καλά.

Σ᾿ αὐτό τό σημεῖο πρέπει νά ποῦμε πώς, σέ περίπτωση πού ζυμωθοῦν δύο λειτουργιές, μέχρι νά ζυμωθῆ καί ἡ δεύτερη, ἡ πρώτη πού ζυμώθηκε πρέπει νά μείνη σκεπασμένη μέ μιά πετσέτα ἀπό πάνω, γιά νά μή πιάση τό ζυμάρι κρούστα.
Τό ἴδιο καί στό σφράγισμα, μέχρι νά σφραγισθῆ καί ἡ δεύτερη λειτουργιά, ἡ πρώτη πού σφραγίσθηκε, μένει σκεπασμένη.
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Τό φούσκωμα: ᾿Αφοῦ, λοιπόν, σφραγίσουμε τήν λειτουργιά, σκεπάζουμε τό ταψάκι μέ μιά λεκανίτσα, καί ἀπό πάνω μέ μιά καθαρή πετσέτα καί μιά κουβέρτα, καί τήν ἀφήνουμε νά ῾῾γίνη᾿᾿ μία μέ μιάμισυ ὥρα ἤ καί περισσότερο (2 καὶ 3 ὦρες), ἀνάλογα μέ τό χῶρο καί τήν ἐποχή.

Καταλαβαίνουμε δέ, ὅτι ῾῾ἔγινε᾿᾿, ὅταν διπλασιαστεί σέ ὄγκο καί φτάσει ή ζύμη, στό χείλος τού ταψιού. (Χρειάζεται προσοχή νά μή ῾῾παραγίνη᾿᾿ ἡ ζύμη).
᾿Αφοῦ γίνη κι αὐτό, τρυπᾶμε τό πρόσφορο μέ μιά λεπτή ὀδοντογλυφίδα, ἤ μὲ ἕνα μακρύ καί λεπτό ξυλάκι (ριγανόξυλο), φροντίζοντας αὐτό νά φθάσει βαθιὰ, μέχρι τὸ ταψί, ὥστε νά μπορεῖ νά βγαίνει ὅλος ὁ ἀέρας.
Προσοχή νά μήν τρυπήσουμε κοντά στόν ἀμνό, ἀλλά ἔξω ἐκεῖ πού εἶναι κάτι σάν ἀκτίνες, στὰ ἄκρα καὶ στὶς 4 γωνίες, ἀπὸ τὸ ἔξω μέρος.
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Πρόσφορο ἤ Λειτουργιά - ἀπό «Τά φαγητά τῆς γιαγιάς»
Τό ψήσιμο: Κατόπιν, βάζουμε τή λειτουργιά σέ προθερμασμένο φοῦρνο, στούς 200° Κελσίου, (ἀνάλογα μὲ τὸν φοῦρνο) καί τήν ἀφήνουμε 1 - 1½ ὥρα, μέχρι νά ροδίση καλά.῞Οταν ψηθεί τήν βγάζουμε.
 ῎Αν ὑπάρχει δυσκολία νά βγεῖ ἀπό τό ταψί, τήν σκεπάζουμε γιά λίγο μέ πετσέτα νά ῾῾ἱδρώση᾿᾿, μέ τόν τρόπο αὐτό, βγαίνει μετά εὔκολα.
Τήν τοποθετοῦμε σέ καθαρή πετσέτα καί τήν αφήνουμε νά κρυώση.φού κρυώση τήν σκεπάζουμε μέ πετσέτα καί τήν ἀφήνουμε σκεπασμένη, γιά νά διατηρῆται μαλακή.

Νὰ ἔχετε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ στὴν προσπάθειά σας, ὁ Ὁποῖος σίγουρα θὰ σᾶς ἀμείψει μὲ τὴν χαρὰ, ὅτι γίνεσθε συμμέτοχοι στὸ μεγάλο Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Ἡ προσευχή: Κατά τὴν ὥρα τῆς προετοιμασίας διὰ τὴν ζύμωσιν τῆς προσφορᾶς, εἶναι πρέπον, νὰ λέγονται οι παρακάτω προσευχές.

1. Ἀρχίζουμε μὲ τό: Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

2. Ἀμέσως μετά, τὸ τρισάγιον: Ἅγιος ὁ Θεός, ἅγιος ίσχυρός, ἃγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.

Παναγία Τριάς, ἐλέησον ἡμᾶς. Κύριε, ἱλάσθητι ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν. Δέσποτα, συγχώρησον τὰς ἀνομίας ἡμῶν. Ἅγιε, ἐπίσκεψαι καὶ ἴασαι τὰς ἀσθενείας ἡμῶν, ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός σου. Κύριε, ἐλέησον.

Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου, ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου, γενηθήτω τὸ θέλημά σου ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς· τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Ἀμήν.

3. Στὴν συνέχεια: Κύριε, εὐχαριστῶ γι᾿ αὔτην τὴν Ἁγία ὥρα, ποὺ μὲ τ᾿ ἁμαρτωλά μου χέρια μ᾿ ἀξιώνεις νὰ ζυμώνω τὰ Πανάχραντα δῶρα τῆς ἀγάπης Σου.
Σὲ παρακαλῶ, κατάπεμψον τὸ Πανάγιό Σου Πνεῦμα ποὺ εὐλογεῖ ὅλα τὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, νὰ εὐλογήσει καὶ τοῦτα τὰ δῶρα γιὰ νὰ γίνουν καλὰ καὶ εὐπρόσδεκτα στὸ Ἅγιό Σου Θυσιαστήριο.
Καὶ Σὲ παρακαλῶ νὰ τὰ δεχθεῖς ὅπως ἐδέχθης τὴ θυσία τοῦ Ἀβελ, τὴ δοξολογία τῶν ποιμένων, τὰ δῶρα τῶν Μάγων, τὰ δάκρυα τοῦ Πέτρου, καὶ τοῦ ληστῆ τὴ μετάνοια.
Καὶ ἂς μὲ ἀξιώνεις νὰ Σοῦ τὰ προσφέρω πάντοτε ἐνσυνείδητα. Ἀμήν.

4. Δι᾿ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν…



-- Ἂν ἡ σφραγίδα εἶναι καινούργια, μιὰ ἑβδομάδα πρὶν τὸ ζύμωμα, ζεσταίνουμε σὲ μπρίκι ἐλαιόλαδο.
Ἀλείφουμε τὴ σφραγίδα, τὴν τυλίγουμε μὲ μία πετσέτα καί τὴν ἀφήνουμε μία βδομάδα νὰ πιεῖ τὸ λάδι.
Ἔτσι δὲν ἔχει φόβο νὰ σκάσει τὸ ξύλο.  Δὲν τὴν πλένουμε ποτέ. 


-- Στό κέντρο τῆς σφραγίδας ὑπάρχουν τά ἀρχικά γράμματα ΙC ΧΡ ΝΙ ΚΑ. 
᾿Από εκεί θά εξαχθεί ὁ «Ἀμνός» πού θά μεταβληθεί σέ Σώμα τοῦ Χριστού. 
῾Η σφραγίδα φέρει ακόμη στό πλάι μία τριγωνική μερίδα  μέ τά ἀρχικά Μ Θ (δηλ. Μήτηρ Θεού), φιερωμένη στήν Παναγία καί 9 μικρά τριγωνίδια - στό ἄλλο πλάι - πού είναι οί μερίδες των γγελικών Ταγμάτων καί των Αγίων τῆς Εκκλησίας μας.

 * Πιστεύοντας πως κάποια πράγματα, που έρχονται από το παρελθόν και έχουν μεγάλη αξία για μας, πρέπει να τα αφήνουμε όπως είναι, αποφάσισα να μεταφέρω αυτή τη συνταγή, αυτούσια και ακριβώς όπως είναι γραμμένη (σε πολυτονικό), στο κιτρινισμένο τετράδιο της γιαγιάς μου.
Επειδή αυτόν τον τρόπο γραφής, τον διδάχτηκα μόνο στην πρώτη δημοτικού, γι αυτό ελπίζω να με συγχωρέσετε για τυχόν ορθογραφικά λάθη, που μπορεί να υπάρχουν στο κείμενο.


* Δυστυχώς η γιαγιά μου, δεν θυμόταν από που είχε αντιγράψει το συγκεκριμένο κείμενο. Σαν πιο πιθανό, θεωρούσε να είναι από κάποιο εκκλησιαστικό βιβλίο.

Δείτε επίσης: Άρτος για αρτοκλασία (αρτοπλασία)

Δημοσίευση σχολίου

39 Σχόλια

  1. Προσπαθώ να φτιάξω πρόσφορο απ'τα Χριστούγεννα και δεν μου πετυχαίνει ποτέ. Μου φουσκώνει πολύ στη μέση και χαλάει η σφραγίδα. Μερικές φορές σκίζεται κιόλας. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί συμβαίνει. Έχω δοκιμάσει πόσα πράγματα στο ψήσιμο... Μήπως να βάλω λιγότερο προζύμι ή μόνο αλεύρι για όλες τις χρήσεις, που έχει λιγότερη γλουτένη; Δεν ξέρω τι άλλο να κάνω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μαρία μου στο μόνο που πάει το μυαλό μου, είναι να κάνεις πιο σφιχτή τη ζύμη σου και όταν πατήσεις την σφραγίδα, να την πας πολύ μέσα.
      Υπολόγισε να την βυθίσεις τουλάχιστον μέχρι τα μισά της ζύμης, για να έχει περιθώριο να φουσκώσει.
      Αν και πάλι δεν σου γίνει, δοκίμασε σε μεγαλύτερο ταψάκι.
      Καλή επιτυχία.

      Διαγραφή
    2. Το'χω διαβάσει αυτό, αλλά δεν είναι ποτέ σφιχτή η ζύμη μου... Μετράω με ζυγαριά ώστε να περιέχει 53-55% νερό σε σχέση με το αλεύρι. Όλες οι συνταγές που βρίσκω αυτό ζητάνε.

      Την σφραγίδα πάλι την πατάω μέχρι να κοντεύει να βυθιστεί στην ζύμη. Υπάρχει περίπτωση να μην είναι καλή η σφραγίδα; Από μοναστήρι την πήρα, βέβαια, αλλά δεν αποτυπώνεται τόσο καλά όσο βλέπω σε διάφορα βίντεο στο youtube. Και πραγματικά την πατάω μέχρι σχεδόν να την καλύψει η ζύμη.

      Έχω δοκιμάσει σε ταψί νούμερο 18 και 20. Έχω δει όσα βιντεάκια βρήκα, έχω διαβάσει όσα μπλογκ βρήκα. Μίλησα με γυναίκες που φτιάχνουν πρόσφορα εδώ και χρόνια. Άλλαξα ταψιά, αναλογία νερού/αλευριού και αναλογία κίτρινου/άσπρου αλευριού. Άλλαξα θερμοκρασίες ψησίματος. Δοκίμασα σε προθερμασμένο και μη. Ε, δεν ξέρω τι άλλο να κάνω πια. Σήμερα χάλασαν δύο πρόσφορα και σε λίγο θα ψήσω το τρίτο. Αυτό θα το λυσσάξω στις τρύπες να δω μήπως κάνει αυτό διαφορά. Δεν ξέρω τι άλλο να δοκιμάσω. Πέθανε ο αδερφός μου τον Νοέμβριο, 22 χρονών παιδί. Φτιάχνω ό,τι ψωμί μπορείς να φανταστείς εδώ και ένα χρόνο και δεν μπορώ να φτιάξω πρόσφορα για τις λειτουργίες που του κάνουμε και πάω να σκάσω...

      Διαγραφή
    3. Μαρία μου, πρώτα απ᾿ όλα τα ολόψυχά μου συλλυπητήρια για το χαμό του αδερφού σου. Ο Θεός να σας δώσει δύναμη και κουράγιο.
      Τώρα, όσον αφορά τη λειτουργιά· Ξέχνα την ακρίβεια και τα μαθηματικά.
      Αν ζυμώνεις ψωμί, η ζύμη για την λειτουργιά πρέπει να είναι πιο σφιχτή από του ψωμιού. Για να την πετύχεις, ρίχνε το νερό λίγο - λίγο, (όχι όλο μαζί) και ζύμωνέ το, μέχρι να φέρεις τη ζύμη στο σημείο που θέλεις.
      Για να είσαι πιο σίγουρη, αντί για 4 τρύπες (έξω από τη σφραγίδα), κάνε άλλες 4 κοντά στα τοιχὠματα του ταψιού, αλλά πάντα σταυρωτά.
      Και μην ξεχνάς ότι, όπως γράφει και η συνταγή, «Πέραν τούτου, αὐτός πού ζυμώνει, ὀφείλει νά φροντίση καί γιά τή δική του σωματική καί ψυχική προετοιμασία».
      Αν θέλεις στείλε μου ένα μέιλ εδώ: faghta.giagias@gmail.com να τα πούμε πιο προσωπικά, με λεπτομέριες.
      Γιώτα

      Διαγραφή
  2. Γεια σας φτιαχνω περιπου 2 χρονια προσφορα και μετα απο μερικες αποτυχιες τωρα γινονται τελεια. πριν λιγο εβγαλα απο τον φουρνο 3 προσφορα, για αυριο το απογευμα, για τον εσπερινο της Παναγιας Προυσσιωτισας και του Σαββατου ,τελεια και η σφραγιδα πολυ ευδιακριτη.Δεν πρεπει να ειναι αφρατο το προσφορο αλλα σφιχτο για να μπορει να κανει ευκολα την προσκομιδη ο Ιερεας να στεκεται ο αμνος. καλη επιτυχια σας ευχομαι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Γιάννη εύχομαι να είστε πάντα καλά και η Παναγιά βοήθειά σας.

      Διαγραφή
  3. ΜΑΡΙΑ, Η ΜΗΤΕΡΑ ΜΟΥ ΛΕΕΙ ΟΤΙ Η ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ ΠΑΤΟΥΣΕ ΤΗΝ ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΣΤΟ ΠΡΟΣΦΟΡΟ ΑΦΟΥ ΠΡΩΤΑ ΑΥΤΟ ΕΙΧΕ ΦΟΥΣΚΩΣΕΙ -ΔΗΛΑΔΗ ΠΡΙΝ ΤΟ ΒΑΛΟΥΜΕ ΣΤΟ ΦΟΥΡΝΟ ΝΑ ΨΗΘΕΙ. ΤΗΝ ΠΑΤΟΥΣΕ ΑΠΑΛΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΧΑΛΑΣΕΙ ΤΟ ΖΥΜΑΡΙ. ΕΠΕΙΔΗ ΛΙΓΟ ΘΑ ΞΕΦΟΥΣΚΩΣΕΙ ΜΕ ΤΟ ΠΑΤΗΜΑ, ΜΗΝ ΑΝΥΣΗΧΕΙΣ ΕΠΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΠΛΗΡΩΣ ΜΕ ΤΟ ΨΗΣΙΜΟ.(ΤΡΥΠΑΜΕ ΠΑΝΤΑ ΣΤΙΣ 4 ΑΚΡΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΦΕΥΓΕΙ Ο ΑΕΡΑΣ).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ετσι την κανει και η πεθερα μου ετσι με εμαθε και εμενα .. μονο που εμεις κανουμε την ζυμη στιλπνη-λεια και με τα χερια χωριζουμε την ζυμη αυτη σε 2 μερη χωρις ομως να κοπει η ζυμη το κατω μερος ελαχιστα πιο μεγαλο, κανουμε μια στροφη τα ζυμαρακια και τα ακουμπαμε παλυ μεταξυ τους θελουμε να φενεται σαν να ειναι 2 πατωματα διαφορετικα ζυμης αλλα οπωσδηποτε δεν βαζουμε μαχαιρι και ειναι ενωμενα ..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΓΕΙΑ ΣΑΣ ΕΑΝ ΔΕΝ ΜΟΥ ΓΙΝΕΙ ΠΟΛΥ ΚΑΛΟ Τ ΣΦΡΑΓΙΣΜΑ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΤΟ ΠΑΩ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ?ΤΟ ΕΦΙΑΞΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΜΟΥ ΦΟΥΣΚΟΣΕ ΟΜΟΡΦΑ ΚΑΙ ΨΗΘΗΚΕ ΩΡΑΙΑ ΑΛΛΑ Η ΣΦΡΑΓΙΔΑ ΔΕΝ ΜΟΥ ΒΓΗΚΕ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Επιτρέψτε μου να σας πω, ο,τι ποτέ στο τάψι για τό πρόσφορο δεν βάζουμε λάδι. Βάζουμε ή κερί ή αλεύρι. Όπως και στη ζύμη σας που πολύ σωστά, δεν περιέχει λάδι.
    Το πρόσφορο πρέπει να αποτελείται από αλεύρι, προζύμι νερό και ελάχιστο αλάτι. Και στο ταψάκι μόνο γνήσιο κερί ή αλεύρι.
    Συγχαρητήρια για το ιστολόγιό σας.
    Συγγνώμη για τη παρέμβαση, αλλά επειδή είμαι μοναχή (καλόγρια) θεώρησα σωστό να γράψω αυτό το σχόλιο. Και πάλι συγγνώμη να είστε καλά και ο Θεός να αναπαύει την γιαγιά σας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Υ.Γ Στο προηγούμενο σχόλιό μου σας έγραψα οτι δε πρέπει το πρόσφορο και το ταψί να έχουν λάδι.Ήθελα να προσθέσω πως το πρόσφορο καλό είναι να γίνεται με δυο κομμάτια ζύμης ενωμένα και όχι ένα ενιαίο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο και τα καλά σας λόγια.
      Η συνταγή που έχω από τη γιαγιά μου, προβλέπει τη χρήση κεριού, ή εναλλακτικά ελαιολάδου στο ταψί που θα ψήσουμε τα Πρόσφορα.
      Επειδή, όπως αναφέρω και πιο πάνω, ήθελα να μεταφέρω τη συνταγή αυτούσια, γι' αυτό και η αναφορά μου και στα δύο.
      Αν κι εγώ προτιμώ να τα φτιάχνω με κερί, ωστόσο υπάρχουν κάποιοι πνευματικοί, που επιτρέπουν τη χρήση ελάχιστου ελαιολάδου στα Πρόσφορα.
      Πέρα από αυτό, αν θέλετε, γράψτε μου γιατί είναι καλύτερα η ζύμη να είναι φτιαγμένη σε δυο κομμάτια.

      Διαγραφή
  8. Θα ήθελα να σας ρωτήσω και εγώ κάτι. Οι λειτουργιές με το προζύμι από βασιλικό βγαίνουν ξινές. Πώς λύνεται αυτό το πρόβλημα? Σας ευχαριστώ πολύ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φίλη/ε πολλοί είναι οι λόγοι που μπορούν να ξινίσουν το Πρόσφορο ή το ψωμί. Αν δεν έχει χαλάσει το προζύμι σου, αν δεν έχει μείνει πάρα πολλές ώρες για να φουσκώσει το Πρόσφορο, αν δεν έχεις βάλει περισσότερο προζύμι από αυτό που λέει η συνταγή, τότε την επόμενη φορά, το μόνο που μπορείς να κάνεις, είναι να βάλεις περίπου μισό, ώς ένα τρίτο κουτάλι του γλυκού ζάχαρη στο προζύμι σου, την ώρα που το αναπιάνεις.

      Διαγραφή
  9. Πολύ ωραίες είναι οι συμβουλές σας.Συγχαρητήρια!
    Εγώ θα ήθελα να ρωτήσω γιατί στο ψήσιμο σκάνε τα πρόσφορα γύρω γύρω; Τι φταίει; Κάνω όλα αυτά που γράφεται παραπάνω....
    Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το πιο πιθανό είναι να μην είναι καλά τρυπημένα τα πρόσφορα (μέχρι κάτω), οπότε τρυπάμε καλύτερα ή αντί για 4 τρύπες κάνουμε 8. Πέρα από αυτό, παίζει ρόλο και το αλεύρι, οπότε δοκιμάζουμε από διαφορετικούς μύλους.

      Διαγραφή
  10. Φιλε/η το προζυμι από βασιλικό δεν θυμίζει. Αν σου θυμίζει σημαίνει πως έχει χαλάσει χάσει τους καλούς ζυμομυκητες. Πρέπει να το αλλάξεις χωρίς βέβαια να το πετάξεις γιατί από το βασιλικό του Σταυρού δεν το πετάμε ρίχνουμε λίγη μαγιά και το κάνουμε ψωμάκι. Φτιάξε καινούριο ζυμαρακι προσθέτοντας λίγες σταγόνες αγιασμο. Πάντα να μας αξιωνει ο Θεός να προσφέρουμε τα δώρα του!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. καλησπερα πόσα γραμμάρια ζύμη πρέπει να βάλω στο ταψί, και αυτα τα γραμμάρια πόσες λειτουργίες βγαίνουν

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αγαπητέ Ηλία τα υλικά της συνταγής είναι για 1 Πρόσφορο.

      Διαγραφή
  12. Καλησπέρα!

    Το άρθρο σας για τα πρόσφορα είναι πάρα πολύ ωραίο!

    Για ένα πρόσφορο πόση προζύμι πρέπει να βάλουμε?

    Ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φίλη μου όσο γράφω στη συνταγή, τα υλικά είναι για ένα πρόσφορο.

      Διαγραφή
  13. Καλημέρα κ. Γιώτα και συγχαρητήρια για την ευλογημένη αυτή ανάρτησή σας!Εγώ αντιμετωπίζω το εξής πρόβλημα:Ενώ η ζύμη μου είναι σφιχτή και όλα βαίνουν φαινομενικά καλώς με την σφραγίδα δεν φουσκώνει κατά την διάρκεια του ''γινώματος'' παρόλο που το έχω περίπου 2,5 ώρες σε αρχικά προθερμασμένο φούρνο στους 50 βαθμούς για 15 λεπτά.Και όταν ψήνεται ενώ οι παραστάσεις της σφραγίδας είναι άψογες το πρόσφορο είναι βαρύ, πολύ σκληρό παρόλο που το ψήνω για 1,5 με 2 ώρες. Τί μπορεί να μην πάει καλά;;;Μήπως το προζύμι μου δεν φουσκώνει σωστά κι αυτό επηρεάζει την υπόλοιπη διαδικασία;;Πάντως ευωδιάζει δεν μου έχει ξινίσει αλλά δεν μου φουσκώνει στις 8 ώρες όπως λογικά θα έπρεπε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χρύσα μου ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Πρώτα για τον προθερμασμένο φούρνο που μου λες στο γίνωμα της ζύμης εγώ τον αποφεύγω. Κι αυτό γιατί, αν δεν έχει θερμοστάτη ακριβείας η κουζίνα μας, υπάρχει ο κίνδυνος η πραγματική θερμοκρασία να είναι μεγαλύτερη από τους 50°, να "ψηθεί" η ζύμη μας και να μην φουσκώσει. Πέρα από αυτό, βασικό ρόλο παίζει το αλεύρι μας (οπότε δοκίμασε άλλη μάρκα), που ειδικά το καλοκαίρι μπορεί να έχει "ανάψει", οπότε δεν θα φουσκώσει η ζύμη. Τέλος για το ψήσιμο, αν η ζύμη έχει φουσκώσει σωστά, 1 - 1½ ὥρα (ανάλογα με τη δύναμη του φούρνου μας)είναι αρκετή.

      Διαγραφή
    2. Ξέχασα να σας αναφέρω ότι χρησιμοποιώ τόσο για το προζύμι όσο και στο κυρίως ζυμάρι αποκλειστικά σκληρό κίτρινο αλεύρι.Μήπως κι αυτό παίζει κάποιο ρόλο στο ότι δεν φουσκώνει αρκετά;; Έχω χρησιμοποιήσει έως τώρα αλεύρι συσκευασμένο από σούπερ μάρκετ και από φούρνο (που πιστεύω ότι ποιοτικά θα είναι πιο προσεγμένο) αλλά έχω το ίδιο αποτέλεσμα.
      Δεν γνωρίζω αν είναι ακριβείας ο θερμοστάτης του φούρνου αλλά θα δοκιμάσω να το φουσκώσω με την κλασική και σίγουρη μέθοδο της κουβέρτας.
      Μια άλλη ανησυχία μου είναι το προζύμι το οποίο δεν μου φουσκώνει κατά το διπλάσιο όπως θα έπρεπε και δεν είναι γεμάτο τρυπούλες, τί μπορεί να φταίει;;Υπάρχει περίπτωση το ψυγείο μου να έχει τόση ψύξη ώστε να μπλοκάρει την ανάπτυξη των μυκήτων και να αργούν να επαναενεργοποιηθούν;;Αν και προσέχω πολύ το νερό στο ανάπιασμα να μην καίει και να είναι χλιαρό υπάρχει περίπτωση να έχω κάψει το προζύμι κι αν ναι θα συνέχιζε να ευωδιάζει έστω και ''πεθαμένο'';;
      Ευχαριστώ πολύ για την ανταπόκριση!Αν πετύχει θα σας ενημερώσω ώστε να γνωρίζετε σε αντίστοιχη περίπτωση τι να προτείνετε.

      Διαγραφή
    3. Χρύσα μου το προζύμι όταν το βγάζουμε από το ψυγείο, καλό είναι να το αφήνουμε 5 - 6 ώρες να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου και να "ζωντανέψει", πριν το αναπιάσουμε. Όσο για το αλεύρι, (του φούρνου είναι σίγουρα πιο φρέσκο και καλύτερης ποιότητας), μαζί με το σκληρό δοκίμασε να βάλεις και λίγο μαλακό, περίπου το 1/3 της συνολικής ποσότητας (όπως κάνω κι εγώ), για να βγει η ζύμη σου πιο μαλακή. Καλή επιτυχία.

      Διαγραφή
    4. Ευχαριστώ πολύ για τις συμβουλές σας!Ήδη είχα καλύτερα αποτελέσματα στο τελευταίο μου πρόσφορο. Τόσο άφηνα το προζύμι πριν το αναπιάσω, δηλαδή 6 περίπου ώρες εκτός ψυγείου.Αυτή την φορά ανάπιασα 2 φορές το προζύμι όταν το έβγαλα από το ψυγείο και δυνάμωσε οπότε μου φούσκωσε καλύτερα το πρόσφορο. Επίσης το ζύμωνα περίπου 1 ώρα με τα απαραίτητα διαλείμματα για να ξεκουραστεί και μου φαίνεται ότι κι αυτό συνέβαλε στο να γίνει πολύ σκληρό.Αυτή τη φορά το ζύμωσα μισή ώρα και έγινε πιο αφράτο με τις ίδιες δοσολογίες σε αλεύρι και προζύμι.Ευχαριστώ και πάλι!

      Διαγραφή
    5. Χρύσα μου χαίρομαι πολύ που σου έγινε, βοήθειά σου.

      Διαγραφή
  14. Κοριτσια καλησπερα κ βοηθεια σας...μετα το περας της διαδικασιας πως καθαριζετε τα χερια σας ?αυτο πιυ ερχεται στο νου ειναι να τα πλυνω σε μπολ κ να βαλω το περιεχομενο σε απατητο σημειο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αναστασία μου για πιο σίγουρα, καλύτερα να ρωτήσεις τον πνευματικό σου.

      Διαγραφή
    2. Τα χέρια μας τα καθαριζουμε με χλιαρό νερό μεσα στην λεκάνη και το νερο το εναποθετουμε στα λουλούδια. Προσωπικά δεν χρησιμοποιώ καθολου λάδι, το οποιο απαγορεύεται να μπει στην Θεια Κοινωνία.επισης χωριζω το προσφορο σε δυο μερη,στο πρωτο. Βάζω τον αμνο και απο πανω στο δεύτερο την σφραγιδα. Η συνταγή ειναι πολυ κατατοπιστική μπράβο.

      Διαγραφή
  15. Εμένα μου καηκε πάνω μέρος δηλ έγινε μαύρο... Ενώ το υπόλοιπο έγινε καλό.. το παω στην εκκλησία η όχι?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φίλη μου δυστυχώς, αφού σου κάηκε το πρόσφορο, δεν πρέπει να το πας στην εκκλησία. Απλά φτιάξε ένα άλλο να πας και βοήθειά σου.

      Διαγραφή
  16. Γεια σας θα ηθελα να ρωτησω , οταν χωριζουμε το προζυμι για αποθηκευση ποσα γραμμαρια ειναι το καθενα μπολακι?Και εαν θελω μονο για ψωμι να διατηρησω προζυμι πως διατηρω αυτη την μεγαλη ποσοτητα στην καταψυξη?ευχαριστω

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Νίκη μου εγώ σε κάθε μπωλ βάζω 450 γραμμάρια, γιατί τόσο χρειάζεται για τα 1.350 γραμμάρια αλεύρι που ζυμώνω κάθε φορά. Όσο για το δεύτερο ερώτημα, ρίξε μια ματιά στο βίντεο για το Προζύμι με βασιλικό του Σταυρού.

      Διαγραφή
  17. Καλησπέρα ήθελα να ρωτήσω πόσα γραμμάρια περίπου προζυμι παίρνουμε από το ζυμάρι του προσφορου κάθε φορά που ζυμώνουμε?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όταν ζυμώνουμε, κρατάμε ακριβώς ίδια ποσότητα Προζύμι, με αυτή που χρησιμοποιήσαμε.

      Διαγραφή
  18. Καλησπέρα και πάλι, ξέχασα να ρωτήσω αν ζυμώσω προσφορο την Τρίτη μπορώ να το ψήσω και να το φυλαξω στην κατάψυξη μέχρι να το πάω στην εκκλησια και αν ναι δέχεται ο παππάς να το αφήσω Σάββατο μέρα?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Φίλη μου μπορούμε να καταψύξουμε το Πρόσφορο, αν το τυλίξουμε με χαρτί κουζίνας, έπειτα με αλουμινόχαρτο και τέλος το κλείσουμε σε σακούλα κατάψυξης. Αν θέλουμε να το προσκομίσουμε Κυριακή, κανονικά το πάμε στην εκκλησία Σάββατο απόγευμα, στον εσπερινό. Αν όμως θέλουμε να είμαστε απολύτως σίγουροι, καλό είναι να συνεννοηθούμε πρώτα με τον ιερέα της εκκλησίας.

      Διαγραφή

Αν φτιάχνετε κι εσείς τη συνταγή, αλλά με άλλο τρόπο, γράψτε τι διαφορετικό κάνετε και ποια υλικά χρησιμοποιείτε.
Αν μαγειρέψετε τη συνταγή και θέλετε, θα χαρώ πολύ να μου γράψετε τα σχόλιά σας.
Για άμεση απάντηση σε απορίες, γράψτε μου μήνυμα στο Instagram.