Εγκαύματα - πρώτες βοήθειες - αντιμετώπιση

Έγκαυμα λέγεται η βλάβη που προκαλείται στο ανθρώπινο σώμα, εξ᾿ αιτίας της επαφής του, με κάποιου είδους θερμότητα.

Ανάλογα με την ζημιά που προκαλείται στο σώμα, (έκταση, σοβαρότητα), τα εγκαύματα χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

•  1ου βαθμού - όταν το κάψιμο περιορίζεται στην επιφάνεια, το δέρμα φαίνεται κόκκινο, είναι θερμό όταν το αγγίζουμε και δεν υπάρχουν φουσκάλες.
•  2ου βαθμού - όταν το κάψιμο έχει πάει βαθύτερα, το δέρμα είναι κατακόκκινο, έχει κάνει φουσκάλες και προκαλεί δυνατό πόνο.
•  3ου βαθμού - όταν το κάψιμο φτάνει μέχρι το υποδόριο λίπος και τα οστά και προκαλούνται βλάβες στα νεύρα, στα αιμοφόρα αγγεία, στους μυς και το δέρμα είναι ξηρό και σκληρό.

Αντιμετώπιση

Οι πρώτες ενέργειες που κάνουμε σε περίπτωση που καούμε είναι:

•   1.  Ξεπλένουμε και βρέχουμε το τραύμα με κρύο (όχι παγωμένο) νερό, για 10 λεπτά περίπου, ώστε να σταματήσουμε το κάψιμο και να ανακουφίσουμε τον πόνο.
•   2.  Αφαιρούμε σφικτά ρούχα, κοσμήματα, ή ρολόγια από την τραυματισμένη περιοχή, πριν αρχίσει να πρήζεται.
•   3.  Δεν τρίβουμε, ούτε πιέζουμε την καμένη περιοχή.
•   4.  Καλύπτουμε την τραυματισμένη περιοχή με αποστειρωμένο επίδεσμο,ή ένα καθαρό πανί, ή με σεντόνια (τα εγκαύματα μολύνονται πολύ εύκολα), για να την προστατέψουμε απ᾿ τα μικρόβια.
•   5.  Δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσουμε πάγο, γιατί μπορεί να προκαλέσει ακόμη μεγαλύτερες βλάβες στο καμένο δέρμα.
•   6.  Δεν χρησιμοποιούμε αυτοκόλλητους επιδέσμους.
•   7.  Παίρνουμε αναλγητικά για να μην πονάμε.
•   8.  Εάν το έγκαυμα φαίνεται σοβαρό, (βαθύ ή έχει μεγάλη έκταση, ή και τα δύο), ή εάν εμφανιστούν σημάδια λοίμωξης (αν κοκκινίσει και πρηστεί), πρέπει να ζητήσουμε ιατρική βοήθεια.
•   9.  Επειδή τα εγκαύματα στο πρόσωπο, στις παλάμες και στα πέλματα θεωρούνται από τα πιο σοβαρά, χρειάζεται άμεση μεταφορά στο νοσοκομείο.
•   10. Εάν ο ασθενής είναι παιδί, είναι ασφαλέστερο να ζητείται η συμβουλή γιατρού, ανεξάρτητα από το αν η περιοχή του εγκαύματος φαίνεται μικρή ή όχι.

Ελαφρά εγκαύματα

Τα περισσότερα από αυτά, είναι εγκαύματα μικρού μεγέθους και δεν χρειάζονται ιατρική, ή νοσοκομειακή περίθαλψη.

Το πιο συνηθισμένο από αυτά, στο σπίτι και ειδικά στην κουζίνα ... είναι το κάψιμο της γλώσσας.
Γι᾿ αυτή την περίπτωση, η πρώτη ενέργεια που κάνουμε, είναι να χρησιμοποιήσουμε το απόλυτο "φάρμακο", τη μαργαρίνη.
Ένα κομμάτι ή ένα κουταλάκι, πάνω στην καμμένη γλώσσα, ανακουφίζει τον πόνο και παίρνει το κάψιμο.
Επαναλαμβάνουμε μέχρι να σταματήσει η ενόχληση.

Στις υπόλοιπες περιπτώσεις που καούμε και δεν είναι σοβαρό το έγκαυμα, για να ανακουφιστούμε, μπορούμε να κάνουμε τα εξής:

•    Απαραίτητα ξεπλένουμε για 3' - 5' με δροσερό νερό το καμμένο σημείο.
•    Αλλιώς, αν έχουμε λάχανο, παίρνουμε ένα φύλλο, το ξεπλένουμε και το στρώνουμε πάνω στο καμένο σημείο. Μόλις το φύλλο ζεσταθεί το αλλάζουμε και επαναλαμβάνουμε μια - δυο φορές ακόμη.
Με αυτόν τον τρόπο, επειδή τα λάχανα έχουν την ιδιότητα να τραβάνε το κάψιμο, μπορεί να μην μας μείνει καθόλου σημάδι.
•    Πολύ καλή δουλειά κάνουν και οι φλούδες από αγγούρι, ειδικά αν έχουμε καεί στα χέρια, γιατί μπορούμε να τις τυλίξουμε γύρω από την καμμένη περιοχή και να μας ανακουφίσουν αμέσως.
•    Εναλλακτικά, αν έχουμε ένα ώριμο πεπόνι, παίρνουμε ένα κομμάτι, το λιώνουμε καλά και το κάνουμε κατάπλασμα.
•    Το ιδανικό είναι να έχουμε στον κήπο μας ή σε κάποια γλάστρα το φυτό αλόη, (ο χυμός και η γέλη της δροσίζει και "τραβάει" το κάψιμο).
Παίρνουμε λοιπόν ένα φύλλο, το ψιλοκόβουμε και το στύβουμε μέσα σε ένα ποτήρι και με το χυμό, αλείφουμε το σημείο που έχουμε καεί.
Διαφορετικά, αντί για το χυμό της αλόης, μπορούμε να κόψουμε ένα φύλλο, να το σχίσουμε στη μέση, να πάρουμε την πυκνή γέλη και να την τοποθετήσουμε, όπως είναι πάνω στο έγκαυμα.

– Αφού δροσίσουμε το έγκαυμα, το ξεπλένουμε, το στεγνώνουμε ταμποναριστά, και το αλείφουμε με ένα "θαυματουργό", για μένα, "φάρμακο" που έφτιαχνε η γιαγιά μου και δεν είναι άλλο από το βαλσαμέλαιο ή σπαθέλαιο.
Πρόκειται για ένα λάδι, που φτιάχεται από ένα φυτό που λέγεται βαλσαμόχορτο, γνωστό από την εποχή του Ιπποκράτη για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.
(Περισσότερες λεπτομέρειες και τρόπος παρασκευής Εδώ).
Αλείφουμε λοιπόν με βαλσαμέλαιο την καμένη περιοχή, συνήθως το βράδυ, μέχρι το κάψιμο να φύγει τελείως.

Αφού απορροφηθεί το βαλσαμέλαιο, μπορούμε να βάλουμε για επιπλέον προστασία και μια κηραλοιφή για εγκαύματα, που θα το κρατήσει προστατευμένο.
(Περισσότερες λεπτομέρειες και τρόπος παρασκευής Εδώ).

Και τα δύο τα έφτιαχνε η γιαγιά μου, με υλικά που στην περιοχή μας υπήρχαν άφθονα και ήταν τα "φάρμακά μας, κάθε φορά που κάποιος καιγόταν.

– Ένας ακόμη τρόπος που ξέρω, για να αντιμετωπίσουμε τα εγκαύματα είναι το ασπράδι του αυγού.
Το ασπράδι το χρησιμοποιούσε η γειτόνισσά μας η κυρία Αλεξάνδρα, μαμά του συμμαθητή μου, του Γιάννη.
Δεν ξέρω από που είχε μάθει για το αυγό, πάντως κάθε φορά που κάποιος από την οικογένειά της καιγόταν, ακολουθούσε τα παρακάτω βήματα.

Πρώτα έβρεχε με κρύο νερό την καμμένη περιοχή, μέχρι η θερμότητα να μειωθεί και το κάψιμο να σταματήσει.
Έπειτα, άπλωνε ασπράδια από ένα ή δύο αυγά, ανάλογα το μέγεθος του καψίματος, αφού τα χτυπούσε για λίγο, στο καμμένο μέρος.
Άφηνε τα ασπράδια να στεγνώσουν και να σχηματίσουνε μια προστατευτική κρούστα.
Συνέχιζε να προσθέτει χτυπημένο ασπράδι στο έγκαυμα, για όση ώρα το ένιωθε ζεστό.
Όπως μας έλεγε, την επόμενη μέρα, τις περισσότερες φορές με δυσκολία μπορούσες να δείς σημάδι και το δέρμα αποκτούσε το κανονικό του χρώμα.
Η καμένη περιοχή υποστήριζε, είχε τελείως αναγεννηθεί χάρη στο κολαγόνο των ασπραδιών, που είναι όλο βιταμίνες.

Πρέπει να σας πω ότι μέχρι τώρα, το ασπράδι δεν το είχα δοκιμάσει ποτέ σε κάψιμο.
Προχθές λοιπόν, που έτυχε να καώ στο χέρι με ατμό, το δοκίμασα (αφού έβαλα πρώτα το χέρι μου σε τρεχούμενο νερό) με εξαιρετικό αποτέλεσμα· ούτε φουσκάλα δεν έκανε.

– Οι πληροφορίες που παρέχονται παραπάνω, έχουν ενημερωτικό χαρακτήρα, σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν ιατρική συνταγή και δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την γνωμάτευση ή την επίσκεψη του γιατρού, ή άλλου ειδικού της υγείας.