Καντάρια Οκάδες και Δράμια - αντιστοιχία σε κιλά και γραμμάρια

Ξεφυλλίζοντας ένα από τα παλιά τετράδια με συνταγές της γιαγιάς μου, έπεσα πάνω σε μία που μου τράβηξε την προσοχή και με γύρισε πάρα πολλά χρόνια πίσω.
Κι ο λόγος; Οι μονάδες μέτρησης των υλικών, που ήταν γραμμένες σε οκάδες και δράμια, αλλά και μια σημείωση στο κάτω μέρος
της σελίδας, που έγραφε:
1 Καντάρι = 44 Οκάδες = 56,408 κιλά -- 1 Οκά = 400 Δράμια = 1280 Γραμμάρια και 1 Δράμι = 3,2 γραμμάρια.
Στο μυαλό μου ήρθε η εικόνα της γιαγιάς μου παρέα με μένα, πάρα πολλά χρόνια πριν, να ζητάει από τον κύριο Σάκη (το μπακάλη της γειτονιάς μου) μιάμιση οκά αλεύρι σκληρό «Κεπενού» και μια οκά ζάχαρη.
Αυτός γελώντας, λογάριαζε πάνω στο στρατσόχαρτο που είχε για το τύλιγμα των εμπορευμάτων τη μετατροπή, για να ζυγίσει τα πράγματα σε χιλιόγραμμα, πειράζοντας τη γιαγιά μου, που χρησιμοποιούσε ακόμη σαν μονάδα μέτρησης τις οκάδες, ή τα δράμια.

Αν και ελάχιστες φορές έχω χρησιμοποιήση αυτές τις μονάδες μέτρησης, (έχει χρειαστεί να κάνω υπολογισμούς και μετατροπές τους σε γραμμάρια και κιλά), υπάρχουν ακόμη κάποια παλιά τετράδια και βιβλία, που στις συνταγές τους τις αναφέρουν. Γι' αυτό είπα να μαζέψω όσες πληροφορίες κατάφερω να βρω και να σας τις παρουσιάσω, μαζί μ' ένα οδηγό μετατροπής.

Το καντάρι, η οκά και το δράμι, (kantar, okka, dirhem ή dram στα τουρκικά), ήταν η Οθωμανική μονάδα μέτρησης μάζας που χρησιμοποιούσαν στην Τουρκία, μέχρι το 1931.
Μία οκά, αντιστοιχούσε σε 1,2829 χιλιόγραμμα. Η οκά υποδιαιρούνταν σε 400 δράμια μάζας, δηλαδή σε 3,20725 γραμμαρία. Τα πολλαπλάσιά της ήταν το καντάρι, που ήταν ίσο με 44 οκάδες, δηλαδή 56,4476 κιλά και το τσεκί (çeki), που ήταν ίσο με 4 καντάρια, δηλαδή 225,7904 κιλά.

Στην Ελλάδα η οκά αντιστοιχούσε σε 1.282 γραμμάρια και το δράμι σε 3,205 γραμμάρια, ενώ για τη μέτρηση υγρών, οι αντιστοιχίες ήταν 1 οκά ίσον 1.280 γραμμάρια και 1 δράμι ίσον 3,2 γραμμάρια.
Η κατάργηση όλων των παλαιών μέτρων και σταθμών στην Ελλάδα, έγινε την 1η Ιουλίου του 1959, αλλά η χρήση τους διατηρήθηκε έως τη δεκαετία του 1990, ειδικά στις συσκευασίες εμφιάλωσης του ούζου, του τσίπουρου και των συναφών ποτών: με τα 80 γρ. να λέγονται "εικοσιπενταράκι", τα 160 γρ. "πενηνταράκι", τα 320 γρ. "εκατοσταράκι", τα 640 γρ. "μισοκάρικο".
Στην Κύπρο η οκά παρέμεινε σε χρήση έως τη δεκαετία του 1980.

Για να διευκολίνονται οι άνθρωποι εκείνη την εποχή, είχαν κατασκευάσει κάποιου είδους δοσομετρητές, για να μπορούν πιο εύκολα να συναλλάσονται μεταξύ τους:
Το Μίστατο, που ήταν ένα δοχείο όπου μετρούσαν τα ρευστά, κι ήταν ίσο με 10 οκάδες.
Το Μουζούρι, που μετρούσαν τα γεννήματα και υπολογιζόταν σε 15 οκάδες για το σιτάρι και σε 12 για το κριθάρι. Το ½ μουζούρι λεγόταν πινάκι, το ¼ πρατικό και το 1/16 λεγόταν αξάι, κι ήταν ένα πλεκτό καλαθάκι που χωρούσε περίπου 1 οκά.

Πηγή: el.wikipedia.org