Header Ads

Σόγια - όσα πρέπει να ξέρουμε

Η σόγια, ή αλλιώς γλυκίνη η μαξ (glycine max), είναι ένα όσπριο, με καταγωγή από την Ανατολική Ασία, που χρησιμοποιείται πολλές χιλιάδες χρόνια στην Κίνα.
Έχει μεγάλη διατροφική αξία, αν το συγκρίνουμε με άλλα όσπρια, ή και άλλα τρόφιμα, γι᾿ αυτό το λόγο έχει πολλούς υποστηρικτές ανά τον κόσμο.

Είναι πολύ πλούσια σε φυτικές ίνες, πολύ καλή πηγή αντιοξειδωτικών φυτοχημικών ουσιών, με μεγάλη περιεκτικότητα σε μέταλλα, όπως ο φωσφόρος, το κάλιο, ο σίδηρος, το ασβέστιο, κ.α., ενώ δεν περιέχει καθόλου χοληστερίνη.
Όμως το πιο σημαντικό είναι, ότι έχει τεράστια περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, (άρα απαραίτητη στους χορτοφάγους), χαμηλότερης όμως βιολογικής αξίας από τις πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης, γι᾿ αυτό πρέπει να τη συνδυάζουμε με προϊόντα ολικής άλεσης, όταν δεν υπάρχει άλλη πηγή πρωτεΐνης στο τραπέζι μας.

Χωρίς λιπαρά (λίπος), το αλεύρι σόγιας είναι μια πρωτογενής πηγή πρωτεΐνης, με χαμηλό κόστος και χρησιμοποιείται στα έτοιμα γεύματα και τις ζωοτροφές.
Το σογιέλαιο, είναι ένα ακόμη προϊόν από την επεξεργασίας της σόγιας, ενώ συστατικά της βρίσκουμε και σε πολλά κρέατα και γαλακτοκομικά προϊόντα.
Και δεν ξεχνάμε το γάλα σόγιας, που από αυτό, παρασκευάζονται το τοφού (tofu).

Από τη σόγια, παρασκευάζονται περισσότερα από 120 διαφορετικά βρώσιμα προϊόντα, μεταξύ των οποίων υποκατάστατα κρέατος, γάλακτος, τυριών, κακάο, βουτύρου κ.α.

Όμως εκτός από φανατικούς υποστηρικτές, η σόγια έχει και πολλούς πολέμιους, που την αντιμετωπίζουν με έντονο σκεπτικισμό.
Κι αυτό γιατί, ενώ πολλές μελέτες είναι υπέρ της κατανάλωσής της, τα τελευταία χρόνια, πολλές είναι οι φωνές που προειδοποιούν, για τις αρνητικές επιπτώσεις της σόγιας στην υγεία μας, ιδίως της μεταλλαγμένης, αλλά όχι μόνο αυτής.

Μπορούμε λοιπόν να ωφεληθούμε από την κατανάλωση των προϊόντων της σόγιας, αποφεύγοντας όμως να εκτεθούμε σε πιθανούς κινδύνους;

Aς δούμε ποιες είναι πραγματικά οι ευεργετικές και ποιες οι επιβλαβείς ιδιότητές της.
Τι προσέχουμε όταν αγοράζουμε σόγια:

•  Αγοράζουμε βιολογική σόγια ή πιστοποιημένα μη μεταλλαγμένη σόγια.
•  Δεν αγοράζουμε προϊόντα σόγιας που είναι πολύ επεξεργασμένα και προτιμάμε τα κλασικά, όπως το γάλα, το τόφου, το λάδι, το μίζο.
•  Την καταναλώνουμε με μέτρο και οπωσδήποτε συμπληρώνουμε τη διατροφή μας με όσπρια, ή άπαχο κρέας για πρωτεΐνη.

Αποφεύγουμε οπωσδήποτε:
-- Να καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητες επεξεργασμένων προϊόντων, ή γενετικά τροποποιημένων προϊόντων σόγιας, κι αν το κάνουμε, αλλάζουμε το συντομότερο τις διατροφικές μας συνήθειες.
-- Επειδή δεν είναι ξεκαθαρισμένο αν η σόγια μειώνει, ή αυξάνει τον κίνδυνο για τον καρκίνο του μαστού, (υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν και τα δύο), ειδικά για  γυναίκες που δεν έχουν ασιατική καταγωγή, αποφεύγουμε την υπερβολική κατανάλωσή της.
-- Λόγω της υψηλής περιεκτικότητας της σόγιας σε φυτοοιστρογόνα, μπορεί να είναι επικίνδυνη, όταν καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες από βρέφη.
Οπότε το αποφεύγουμε αν μπορούμε, αφού έτσι κι αλλιώς, το μητρικό γάλα είναι αναντικατάστατο, αλλά ακόμη και τα βρεφικά γάλατα, είναι προτιμότερα από το γάλα σόγιας.
-- Επειδή έχουν αναφερθεί αρκετές περιπτώσεις αλλεργιών και δυσανεξιών στη σόγια και περισσότερο στη γενετικώς τροποποιημένη, (μπορεί να προκαλέσει αλλεργίες συχνότερα από ότι η συμβατική, ή η βιολογική), θα πρέπει όποιος τρώει για πρώτη φορά, (και μέχρι να διαπιστώσει αν έχει αλλεργία στη σόγια), να προτιμήσει τη βιολογική και σε μικρές ποσότητες.
Θα πρέπει να ξέρουμε, ότι όσοι έχουν αλλεργία στον αρακά, στα ρεβίθια, στο σιτάρι, στο κριθάρι, στη σίκαλη, ή στα φυστίκια, έχουν περισσότερες πιθανότητες να είναι αλλεργικοί και στη σόγια.

Πάντως, σύμφωνα με τη νομοθεσία για τα μεταλλαγμένα, που ισχύει στη χώρα μας από τον Aπρίλιο του 2004, όταν τα προϊόντα σόγιας, που βρίσκουμε στα σουπερμάρκετ, δεν φέρουν ένδειξη γενετικής τροποποίησης, τότε θεωρούνται ασφαλή.

Η «κρυφή ζωή» της σόγιας:
Περίπου τα δύο από τα τρία συσκευασμένα τρόφιμα που υπάρχουν στα ράφια των καταστημάτων, περιέχουν παράγωγα σόγιας, όπως σογιέλαιο, λεκιθίνη σόγιας (σε δημητριακά, παγωτά, σοκολάτες, μαργαρίνες, γλυκά) ή σογιάλευρο.
Άλλο ένα πολύ διαδεδομένο πρόσθετο, είναι η πρωτεΐνη σόγιας, που βρίσκεται σε πάρα πολλές τροφές, όπως τα αναψυκτικά διαίτης, τα ζυμαρικά, οι ξηρές τροφές, τα μπισκότα κ.λπ.

Βέβαια τη σόγια, τη βρίσκουμε και σε «ατόφιες» μορφές, εκτός από πρόσθετα:

•  Γάλα σόγιας: Για να φτιαχτεί, μουλιάζονται φασόλια σόγιας σε νερό και το υγρό που παράγεται είναι το γάλα σόγιας, το οποίο συνήθως έχει μια γεύση που θυμίζει όσπριο, αν και πολλά γάλατα σόγιας, έχουν φυσικά ενισχυτικά γεύσης.
Χρησιμοποιείται σαν υποκατάστατο γάλακτος, για όσους έχουν δυσανεξία στη λακτόζη.

•  Γιαούρτι σόγιας: Φτιάχνεται όπως και το κοινό γιαούρτι, αφού προστεθούν ένζυμα, στο γάλα σόγιας.

•  Tόφου: Μοιάζει με το μαλακό τυρί και φτιάχνεται από γάλα σόγιας.
Χωρίς ιδιαίτερη γεύση, έχει την ικανότητα να απορροφά τις γεύσεις των άλλων συστατικών του φαγητού και συνήθως, το βρίσκουμε μέσα σε συσκευασίες με νερό.
Μπορεί να ψηθεί, ή να αναμειχθεί με λαχανικά, ή ακόμη και να γίνει καπνιστό.

•  Mίζο: Είναι αλμυρούτσικο και μοιάζει σαν πυκνή αλοιφή. Φτιάχνεται από φασόλια σόγιας, ρύζι και αλάτι και συχνά παλαιώνεται μέχρι τρία χρόνια.

•  Πρωτεΐνη σόγιας: Δίνει υφή σε διάφορα προϊόντα, όπως σούπες, ντρέσινγκ για σαλάτες, υποκατάστατα κρέατος, κ.α..
Υπάρχει και σε μορφή μικρών κομματιών ή νιφάδων σόγιας και χρησιμοποιούνται σε χορτοφαγικές συνταγές.

•  Σάλτσα σόγιας: Παρασκευάζεται από φασόλια σόγιας, νερό και αλάτι και νοστιμίζει τα φαγητά και καλό είναι να αποφεύγουμε εκείνες που έχουν πολλά τεχνητά αρώματα.

•  Σογιέλαιο: Το σογιέλαιο είναι το έλαιο που λαμβάνεται με έκθλιψη ή εκχύλιση από τα σπέρματα της σόγιας, Soya Hzhόs, έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λίπη και περιέχει φυσικά αντιοξειδωτικά.
Το υψηλό περιεχόμενο του σογιελαίου σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα συμβαδίζει με τις απαιτήσεις του ανθρώπινου οργανισμού σε απαραίτητα λιπαρά οξέα, όταν αυτό καταναλώνεται ακατέργαστο, είναι όμως ακατάλληλο για συνεχές τηγάνισμα.

Δείτε επίσης: Όσπρια - όσα πρέπει να ξέρετε

Σόγια - όσα πρέπει να ξέρουμε - Τα φαγητά της γιαγιάς

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια